Dimensies, vergezichten en bergpanorama’s

Fascinatie
De Duitse kunstenaar Ulrike Heydenreich (1975) heeft een fascinatie voor panoramische berglandschappen. Ze vangt de vergezichten in tekeningen en objecten, in collages of met vouwtechnieken, soms met allemaal tegelijk. Hierbij wisselt zij telkens tussen de verschillende dimensies; een tekening van een bergpanorama geeft zij bijvoorbeeld reliëf door zorgvuldig uitgekiende vouwlijnen in het papier aan te brengen.

Visuele verkenning
Ze zoekt steeds nieuwe manieren en materialen om aan deze verkenning vorm te geven – ze werkt onder meer met potlood, historische foto’s, grafische afbeeldingen maar ook met bijvoorbeeld textiel, naald en draad of met een enorme spiegelende caleidoscoop.

Het is de eerste museale presentatie van Heydenreichs werk in Nederland.

Soms verwijst Heydenreich letterlijk naar het fenomeen van negentiende-eeuwse panorama’s, zoals in het geval van haar getekende rondgezichten. Om die te kunnen maken, ontwikkelde ze een verrijdbaar instrument – dat toevallig nauw verwant is aan de glazen cilinder waarop Mesdag in 1880, staand op het Seinpostduin, de contouren van zijn latere Panoramaschilderij aanbracht.

Andere keren tekent ze verschillende berglandschappen na van historische foto’s, of ze maakt collages van oude topografische kaarten; ze smelt daarbij verschillende bergen samen tot een nieuw landschap. Ook landkaarten komen vaak terug in haar werk, of zij die nu via weerspiegeling in een grote caleidoscoop natekent, of als fantasielandschap op textiel heeft gestikt.

Escherjaar
2023 staat in Den Haag in het teken van Escher. Tussen het werk van Hendrik Willem Mesdag als Maurits Escher bestaan veel overeenkomsten. Beiden zijn verkenners van het eerste uur als het gaat om de wetten van perspectief en illusie. Zoals Escher de grenzen van het perspectief oprekte en het onmogelijke wist te bereiken met herkenbare beelden, verkende Mesdag op zijn manier de grenzen van de zichtbare wereld in zijn Panorama van Scheveningen (1881). Tot op de dag van vandaag zijn er makers, parallel aan Mesdag en Escher, die een vergelijkbare inspiratie hebben en spelen met diezelfde perspectiefuitgangspunten.