Between the Lines – Prints van Leiden Universiteit
Project
Het project is gestart door professor Yvonne Bleyerveld (bijzonder hoogleraar Kunst op Papier) en de MA-studenten van haar cursus “Kunst op Papier” aan de Universiteit Leiden, waar Nederlandse en Vlaamse gravures en etsen werden bestudeerd, en mogelijk gemaakt door de vrijgevigheid van Museum Bredius.
Prenten
In Museum Bredius zijn 21 prenten, gemaakt door Nederlandse kunstenaars tussen 1580 en 1700, in bruikleen gegeven uit de Bijzondere Collecties van de Universiteit Leiden. Op alle prenten zijn taferelen en motieven afgebeeld die ook op de schilderijen van het museum voorkomen, zoals een vrouw die pannenkoeken bakt, muziekgezelschappen, vrolijke drinkers, kwakzalvers en mythologische figuren. Vaak schuilt er in deze verhalen en motieven een diepere betekenis. Dit is echter op het eerste gezicht niet altijd duidelijk. Er is behoefte aan een nadere blik tussen de lijnen.
Bij de prints mogen die lijnen vrij letterlijk genomen worden. Deze afbeeldingen bestaan immers uit zwarte inktlijnen op papier. In deze tentoonstelling zijn zowel gravures als etsen te zien. Bij beide druktechnieken wordt de afbeelding in een koperen plaat gesneden voordat deze op papier wordt overgebracht. De ontwerptekening hiervoor werd vaak door een andere kunstenaar gemaakt dan degene die de gravure of ets maakte. Vaak werd de ontwerptekening door een kunstenaar gemaakt, terwijl het graveren van de plaat door een gespecialiseerde graveur of etser werd gedaan. Daarom vind je soms twee kunstenaarsnamen op één prent.
De afbeelding in de koperplaat werd geïnkt en vervolgens afgedrukt met een drukpers, waardoor een spiegelbeeld van het oorspronkelijke ontwerp ontstond. Van één koperplaat konden honderden kopieën worden gemaakt. Als gevolg hiervan waren prenten veel goedkoper dan schilderijen en raakten ze wijdverspreid. Ze werden gekocht door een breed publiek, inclusief kunstenaars. Prenten waren een effectief middel om ideeën over gedrag en moraal te verspreiden. Kennis over de natuur en de klassieke oudheid werd ook bekend via prenten.
Deze tentoonstelling is samengesteld door een groep internationale studenten van de master Arts and Culture. Voor het vak ‘Kunst op Papier’ koos elke student een schilderij uit Museum Bredius en twee prenten uit de Bijzondere Collecties van de Universiteit Leiden. Het doel was om thema’s, beeldtradities en betekenissen in Nederlandse schilderijen en prenten uit de periode 1580-1700 met elkaar te verbinden.
De Universiteit Leiden bezit ruim 100.000 prenten en 12.000 tekeningen die in een periode van tweehonderd jaar zijn samengebracht. Voor studenten zijn kunstwerken uit deze collectie inspirerende onderzoeksbronnen. In deze tentoonstelling nodigen ze je uit om mee te doen.