In 2023 is het 125 jaar geleden dat Maurits Cornelis Escher (1898-1972) werd geboren. Het succes van Escher wordt gevierd, wat niet mogelijk was geweest zonder zijn leermeester en goede vriend Samuel Jessurun de Mesquita (1868-1944). Vanaf dit voorjaar hangen de aangrijpende werken van De Mesquita zij aan zij met het werk van zijn beroemdste leerling in Escher in Het Paleis.

De Mesquita was niet alleen een grandioze kunstenaar en graficus, maar ook leraar grafische technieken. In die rol ontmoet hij voor het eerst de zoekende jongeman op de School voor Bouwkunde en Sierende Kunsten in Haarlem. Escher kiest aangespoord door zijn ouders aanvankelijk voor de specialisatie bouwkunde, maar komt hier snel op terug zodra De Mesquita zijn vroege werk ziet. De Mesquita overtuigt Escher om over te stappen naar grafiek. De twee kunstenaars ontwikkelen een artistieke en persoonlijke band voor het leven.

De ontdekker van Maurits Cornelis Escher: zo staat Samuel Jessurun de Mesquita bekend. Deze talentvolle kunstenaar en graficus was óók leraar grafische technieken aan de School voor Bouwkunde en Sierende Kunsten. Wanneer Escher daar begint aan een studie bouwkunde, krijgt De Mesquita zijn grafische werk onder ogen. Hij is daar zo van onder de indruk dat hij Escher overtuigt over te stappen naar zijn vakgebied.

Escher ontwikkelt zich vervolgens tot een meesterlijke graficus en de twee krijgen zowel een artistieke als persoonlijke band voor het leven. Hun artistieke voorkeuren komen deels overeen, maar De Mesquita heeft een heel eigen signatuur. In zijn verbeelding van mensen en dieren laat hij alles weg wat niet essentieel is en zet hij zijn onderwerpen neer met een aantal krachtige lijnen. In andere voorstellingen is hij wat vrijer; deze werken ontstaan vanuit de fantasie en zijn vaak humoristisch, maar soms ook dreigend van aard.

Ook na de dood van De Mesquita in 1944 in Auschwitz houdt Escher zijn leermeester en vriend in ere. De aangrijpende grafiek van Samuel Jessurun de Mesquita hangt in deze tentoonstelling zij aan zij met het werk van zijn beroemdste leerling.